okumakta biraz geç kaldığımı düşündüğüm* saatleri ayarlama enstitüsü‘nden birkaç alıntı:
…sonra ayrıca dinlemek gibi bir hasletin var. burası muhakkak. dinlemesini biliyorsun, ki bu mühim bir meziyettir. hiçbir şeye yaramasa bile insanın boşluğunu örter, karşısındakiyle aynı seviyeye çıkarır!..
saatleri ayarlama enstitüsü / ahmet hamdi tanpınar
…salâhiyetli zat, belediye reisini,
– tabiî… diye tasdik etti. yalnız her şeyi paraya bağlamamalıdır. insan iradesi daima maddî şartları yener…
sözüne devam etsin diye ne kadar dua ettim. bunun sırrını bir kere öğrenseydim her şey halledilecekti. fakat devam etmedi. şüphesiz bu mühim işin usullerini kendimizin bulmasını istiyordu.
belediye reisinin bu hususa hiçbir itirazı yoktu. binaenaleyh, gerçeği bu olmakla beraber, çünkü o da maddî şartları sadece iradesiyle yenmişe benziyordu, yeni kurulmuş bir müessesede, bilhassa bu kadar masraflı bir işin büsbütün de parasız yapılamayacağını, yapılsa bile bu iş için sarf edilecek iradenin çok pahalıya mal olacağını en münasip dille, yani karşısındakinin fikrini daima doğru bula bula tekrar hatırlatmağa çalıştı. itikadımca belediye reisinin bu işte hakkı vardı. işsizlik zamanlarımda sadece irademle geçinebilmek için, bu cevheri o kadar sarf etmiştim ki çoktan beri bende zerresi bile kalmamıştı. ve belki de bu yüzden aylardır halit ayarcı’nın ayağıyla ittiği bir futbol topuna benzemiştim…
saatleri ayarlama enstitüsü / ahmet hamdi tanpınar
halit ayarcı çok terbiyeli bir şekilde esnedi:
– yine aynı mesele… dedi. daha doğrusu hep aynı mesele! aziz dostum, siz şifa kabul etmez bir gayrimemnunsunuz… bu işlerde bilmek ikinci derecede kalır. yapmak vardır, sadece yapmak… sonra kendi kendine konuşur gibi ilâve etti:
bilgi bizi geciktirir. zaten ne sonu, ne de gayesi vardır. mesele yapmak ve yaratmaktadır. bilselerdi, bilselerdi… fakat bilselerdi bunu yapamazlardı. bu heyecana, bu icada, bu kendiliğinden bulmağa erişemezlerdi. bilgileri buna mâni olurdu. kızınız bu geceyi yarattı. ne ile? yaratma kabiliyetiyle… çünkü yaratmak, yaşamanın ta kendisidir. biz yaşayan, yaşamayı tercih eden insanlarız. siz istediğiniz kadar somurtun!
saatleri ayarlama enstitüsü / ahmet hamdi tanpınar
*böyle düşünme sebebim sanırım kürk mantolu madonna gibi bu eserin de en çok satanlar listelerinde daimi bir yerinin olması. bu durum üzerimde bir mahalle baskısı oluşturmuş anlaşılan. tısııs. ama neticede beğenip 4/5 puan vermişim yaklaşık yarım sene önce…