william shakespeare

• hamlet,  william shakespeare ‘in bi eserinin adı ve bu eserinin baş kahramanıdır.

• hamlet hangi ülkenin prensidir? danimarka. danimarka nasıl bi yerdir? iyidir hoştur.

• “olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu.” ya da aslıyla; “to be, or not to be: that is the question.” özdeyişi, hamlet ‘te sarf edilmiş, bi kamyon dolusu anlam yükü taşıyan bi laftır. bi de şu var can baba ‘dan: “bir ihtimal daha var, o da ölmek mi dersin?”. bi de bu var benden: “… ya da olamamak..!” … bi de gugıl aramalarında ortaya çıkmış farklı bi yorumu vardır ki bu, aynı meseleyi sohbet havasında dile getirir: “hamlet, olmalı mı olmamalı mı?”

• william shakespeare ‘in okunuşunun türkçe yazılışı tam olarak vilyım şekspir ‘dir. tam olarak değilmiş gerçi ‘v’ harfi farklı okunuyor, yani işte ‘w’ nasıl okunuyorsa(biraz daha yuvarlayarak sanki) öyle okunuyor.. 🙂

• bi de tabi komser şekspir var. kadir inanır etek giymişti..

• yazmaya üşenip de william şekspir diye kısa kesenlere de rastlanır.. bi de gugıl ‘dan bunu bulmasını isterler.. valla buluyor gugıl, öyle demeyin.. willem şekspir ile bile gelenler var..

 

bir çeşit şekspir seçkisi yapmaya karar verdim siteye bu vesileyle uğrayanlar-ziyaretçilerin önemli bi kısmı eder bu- için. bari en azından, “hamlet hangi ülkenin prensidir?” sorusu için gugıl’ı yoranlara bi faydam dokunsun istedim. mademki geldiniz, boş dönmeyin gayri..

 

 

okuduğum ve şu anda elimin altında bulunan eserlerinden, altını çizdiğim bazı bölümler:

 – kontes: ağlamayı bırak helena, hadi yavrum, üzgün olmaktan çok, üzgün görünmek istediğini sanmalarını istemiyorum, sil gözyaşlarını.
(yeter ki sonu iyi bitsin)

 – lafew: ölçülü bir matem ölülerin hakkıdır, ama aşırı keder yaşayanların düşmanıdır.
(yeter ki sonu iyi bitsin)

 – helena: bir aslanla çiftleşmek isteyen dişi geyik, sevgisi uğruna ölmek zorundadır.
(yeter ki sonu iyi bitsin)

 – kral: daha çok şey sormak isterdim sana, sormalıydım da –nerden geldiğini, nasıl hizmet edeceğini-. ama daha çok tanıdıkça, daha az inanabilirim sana.
(yeter ki sonu iyi bitsin)

 – lafew: öyleyse, onun deneyimini küçümsemekle günah işledim, onun yiğitliğinden kuşku duyduğum için de kabahatliyim. yüreğimde henüz pişmanlık duymadığıma göre, ruhum tehlikede demektir.
(yeter ki sonu iyi bitsin)

 – ikinci soylu: bazen kaybettiklerimizle ne kadar büyük bir rahata kavuşabiliyoruz!
(yeter ki sonu iyi bitsin)

 

 – celia: o zaman, babamın sevgisi ona şeref kazandırmaya yetecektir. yeter, daha fazla söz etme ondan; bugünlerde iftiradan kırbaçlayacaklar seni.

touchstone: çok yazık çok! akıllıların aptalca işlerinden aptallar akıllıca söz edemiyor!
(size nasıl geliyorsa)

 

• gratiano: feleğin işlerini fazla kuruyorsunuz;
  onu yüksek kaygıya satın alan kaybeder.
  (venedik taciri)

 – gratiano: bu her zaman böyledir: kim sofradan kalkarken
oturduğu zamanki keskin iştahı duymuş?
ilkin olan hızıyle atıldığı bir yoldan
aynı sönmez ateşle hangi at dönebilir?
nenin peşine düşsen kovalama ateşi
kavuşmanın şevkınden her zaman üstün olur.
(venedik taciri)

 – bassanio: bakalım ne çıkacak?
(kurşun çekmeceyi açar.)
o güzel portia ‘nın resmi! yaratılışa
bu kadar yakınlaşan hangi yarım tanrıdır?
(venedik taciri)

 – othello: kötülüğün asıl yüzünü görebilmek için, kötülük etmek gerekir.   (othello)

 

 

bu da ‘kral lear‘ oyunundan ünlü bi tirat:

 – lear: esin rüzgarlar, esin!  yanaklarınız çatlayıncaya kadar üfürün! kudurun!  esin!  seller, boşanın!  kuleleri, tepelerindeki fırıldaklara kadar sulara gömün! düşünce hızıyla bir an içinde çakıp sönen kükürtlü ateşler, meşeleri yaran yıldırımın öncüleri, alazlayın şu ak saçlı başımı! siz de ey gökler, kainatı saran o korkunç gürlemelerinizle yamyassı edin şu yuvarlak dünyayı! tabiatın insan döken kalıplarını paramparça edin; nankör insan üreten tohumları silip süpürün!
…
gökler, gürleyin var kuvvetinizle! yağmurlar, akın! yıldırımlar, saçın ateşinizi! siz benim kızlarım değilsiniz ki! ben sizi nankörlük ediyorsunuz diye yerebilir miyim? koca bir ülkeyi vermedim ki size; “evlatlarım” demedim ki size! bana hiçbir itaat borcunuz yok sizin! onun için keyfinize bakın, neniz varsa yağdırın üzerime… görüyorsunuz, kölenizim artık… gücü kalmamış, adam yerine konmaz olmuş, zavallı, alil bir ihtiyarım. ancak “o habis kızlarıma yardakçılık ediyorsunuz” demekten de kendimi alamıyorum. o melunlarla birlik oluyor, böyle yaşlı ve ağarmış bir başa göklerden savaş açıyorsunuz. ayıp! ayıp!

 

 

öldürmekle öldürmemek arasında kalan macbeth:

• macbeth: yapmakla olup bitseydi bu iş,
  hemen yapardım, olup biterdi.
  döktüğüm kanla akıp gitse her şey,
  bir vuruşta sonuna varılsa işin,
  bir anda bu dünyayı olsun kazanıversen,
  zaman denizinin bir kumsalı olan bu dünyayı
  öbür dünyayı gözden çıkarır insan.
  ama bu işlerin daha burada görülüyor hesabı.
  verdiğimiz kanlı dersi alan
  gelip bize veriyor aldığı dersi.
  doğruluğun şaşmaz eli bize sunuyor
  içine zehir döktüğümüz kupayı.
  adam burada, iki katlı güvenlikte:
  bir kere akrabası ve adamıyım:
  ona kötülük etmemem için iki zorlu sebep.
  sonra misafirim;  değil kendim bıçaklamak,
  el bıçağına karşı korumam gerek onu.
  üstelik bu duncan, ne iyi yürekli bir insan,
  ve ne bulunmaz bir kral.
  her değeri ayrı bir israfil borusu olur
  lanet okumak için onu öldürene!
  acımak yeni doğmuş bir çocuk olur, çırılçıplak,
  kasırganın yelesine sarılmış,
  ya da bir melek, görülmez atlarına binmiş göklerin,
  ve gider dört bir yana haber verir
  bu yürekler acısı cinayeti,
  göz yaşı savrulur esen yellerde.
  sebep yok onu öldürmem için,
  beni mahmuzlayan tek şey, kendi yükselme hırsım;
  o da bir atlayış atlıyor ki atın üstüne
  öbür tarafa düşüyor, eğerde duracak yerde.

(macbeth)

 

 

hamlet ‘in meşhur tiradını ise daha önce yazmıştım; o da şurada.

daha fazla tirat için şu dosyayı indirebilirsiniz.

not – tüm bu tiratların kaynağı: tiyatrokeyfi.com

 

şuradan da shakespeare sonelerinden ve şiirlerinden oluşan bi e-kitabı indirebilirsiniz.

not – bu şiir-sone seçkisinin kaynağı: antoloji.com

 

 

shakespeare e-kitapları isteyenler şunları indirebilirler:

• macbeth (türkçe)

• macbeth (ingilizce)

• hamlet (ingilizce)

• kral lear (ingilizce)

• othello (ingilizce)

• venedik taciri (ingilizce)

• romeo ve juliet (ingilizce)

ingilizce e-kitapların kaynağını görmek ve daha fazla ingilizce e-kitaba ulaşmak isteyenler şu siteyi ziyaret edebilirler.

 

 

shakespeare ile ilgili birkaç web sitesi tavsiyesi:

• eserleriyle ile ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşabileceğiniz, eserlerinin tam metinlerini görebileceğiniz ve hatta karakterlere, sahne ve perdelere göre oyunları ve şiirleri listeleyebileceğiniz,  eserlerininin içerisinde gelişmiş metin veya karakter adı araması yapabileceğiniz bi site: open source shakespeare

• gelişmiş bi shakespeare sözlüğüyle beraber oyun özetlerine, karakter listelerine ve halkalarına, metinleri okurken kolaylıkla erişmeyi sağlayan tasarımıyla benden iyi puan alan, çok gelişkin bi shakespeare veritabanı için şurayı ziyaret edebilirsiniz: shakespeare’s words

• içeriği, tanıttığım ilk iki site kadar iyi listelenmiş olmasa da diğerlerinden farklı olarak shakespeare eserlerinden alıntıları, eserlerine uyarlanan filmleri ve oyunlarıyla ilgili resimleri içeren bölümleri bulunan bi siteye de şuradan erişebilirsiniz: absolute shakespeare

• shakespeare eserlerini konu alan resimler barındıran bi bölüm ile shakespeare karakterlerini canlandırmış olan oyunculara ayrılmış başka bi bölümden oluşan, daha farklı bi shakspeare sitesine de şuradan ulaşabilirsiniz: shakespeare’s world, emory university