harry gruyaert‘ın 1988’de, gao/mali’deki bir otelin terasından çektiği bu müthiş fotoğraf* ilk bakışta renklerindeki sıcaklık, doygunluk ve filme çekilmiş olmasından gelen dokusuyla dikkatimi çekmişti ancak kare aslında içerik açısından da çok zengin; şöyle ki bu kareden birkaç hatırı sayılır fotoğraf daha çıkar diyebilirim:
- daha renksiz, eşyasız, karşı penceresi olmayan bir odaya yine soldaki tek pencereden aynı açıyla ışık girse, bu bile kendi başına fena bir fotoğraf olmazdı; geometrik ve minimalist bir kompozisyon sayılabilirdi.
- yukarıdaki sade odaya renkleri ve eşyaları geri getirelim ama karşı pencere yine olmasın ve perde uçuşmadan duvara yapışık dursun; bu da renklerinin sıcaklığı ve doygunluğuyla dikkat çeken bir fotoğraf olurdu.
- daha renkli hâle getirdiğimiz fotoğrafa sadece perdenin hareketini ekleyelim; şimdi iyice renk cümbüşü yaşatan ve ortamdaki tatlı esintiyi hissettiren bir fotoğrafımız daha oldu.
- bitti mi? bitmedi. esas güzellik şimdi başlıyor, sona bıraktım:
- son fotoğrafın boş duvarında karşı pencereyi açalım ve pencereden büyük ağaç dışındaki her şey görünsün; şimdi fotoğrafımız, afrikalı kadınların başlarının üstünde bir şeyler taşıdığı dışarıdaki hayatla beraber daha hareketli ve daha da renkli oldu. karşı pencereyle, sadece renk çeşitliliğini ve hareketi artırmış olmakla kalmıyoruz; pencere, fotoğrafta yeni bir katman açıyor ve hatta kendi ayrı fotoğrafını oluşturuyor, sıkı durun yapıyorum; fotoğraf içinde fotoğraf elde ediyoruz. tıssıs.
- veee sıra geldi altın vuruşa.. karşı penceredeki içeriğe büyük ağacı da ekleyip fotoğrafın aslına ulaşıyoruz. büyük ağacın pencereyle sınırlanan kadraja yerleşim biçimi muhteşem. penceredeki görüntüyü ayrı bir fotoğraf olarak düşünürsek, bu fotoğrafın çerçevesinden hafifçe taşmasıyla ve kadraja oturduğu yerle, görüntünün kalanına yani dışarıda akan hayata âdeta kol kanat geriyor büyük ağacımız.. son hâliyle, pencereden dışarıyı mı görüyoruz yoksa duvardaki bir tabloya mı bakıyoruz; herkes istediğini seçsin…
* harry gruyaert. mali. town of gao. 1988. terrace of a local hotel. kaynak/source: magnum photos.